بشر از زمانی كه خود را شناخت و ضرورت وجود ملزومات زندگي را احساس کرد، به فكر داشتن منسوجی بود تا او را در برابر سرما و سختی زمين محافظت نمايد. پشم و موی حيوانات اولين يافتههای بشر برای برآوردن اين نياز بود و متعاقباً پوست اين حيوانات اولين زيرانداز يا به عبارت ديگر، فرش آنها بود.
https://carpetm.ir/%d9%81%d8%b1%d8%b4-%d8%af%d8%b3%d8%aa%d8%a8%d8%a7%d9%81%d8%aa/
به دنبال تحول ، بشر آموخت كه می تواند با در هم نمودن و فشردن الياف پشم، زيراندازی ضخيمتر و گرمتر به نام نمد تهيه نمايد و با فراگيری فنون ريسندگی ، نخهای پشمی را توليد نمود و برای اولين بار با ادغام رشته نخهای افقی و عمودی نخهای پشم، گليم را ابداع كرد و اين سرآغازی بود براي ابداع فرش گرهدار يا پرزدار كه هنر و فنی پيشرفتهتر بود.
در سال ۱۳۲۸ شمسی اولین فرشهای گرهدار به عنوان پوشش اسب و یا در چادر صحرانشینان مورد استفاده قرار گرفته است و سپس در تولید این محصول پیشرفتهای زیادی حاصل شده پژوهشگران اعتقاد دارند که آغاز شکوفایی هنر فرشبافی در ایران به قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی بر میگردد.
نام انواع فرش , تحقیق در مورد فرش دستباف
انواع فرش دستباف
فرش ایرانی از دیرباز معروف و مورد استفاده بوده، سند آن نیز گزنفون تاریخنگار یونانی در کتاب سیرت کوروش، در بین سالهای ۴۳۰ تا ۳۴۵ پیش از میلاد مینویسد: «ایرانیان برای اینکه بسترشان نرم باشد قالیچه زیر بستر خود میگسترند.»
تنوع در روش تولید، اندازه، جنس، رنگ و تفاوتهای ظاهری و ساختاری همگی باعث شده است که فرش دستباف ایران دارای انواع مختلفی باشد که هر یک نام مشخصی دارد.
نام انواع فرش , تحقیق در مورد فرش دستباف
انواع فرش دستباف ایرانی
انواع فرش دستبافت از نظر اندازه
متداول ترین اندازه های فرش دستبافت ایرانی 6متر، 9متر، 12 متر و 24 متر است که با توجه به فضای محیط انتخاب می شود.
• قالی: به فرشهایی که در اندازه های ۳×۲ متر،۵/۳×۵/۲ متر،۴×۳ متر،۴×۶ متر باشد، گفته می شود.
• قالیچه: به فرشهایی گفته می شود که مساحت آن از ۴ متر مربع کمتر باشد. اندازه قالیچه های متعارف شامل ۲۰/۲×۴۰/۱ و ۵/۲×۵/۱ متر می باشد.
• کلّگی: به فرش هایی می گویند که از نظر عرض از قالی کم عرض تر و از نظر درازا از ۴ متر کمتر باشد که در اندازه های ۳×۵/۱ متر،۳×۷/۱ متر و ۷/۳×۲ متر بافته می شود.
• کناره: فرشی است که برای راهروها و راه پله ها استفاده می شود و پهنای آن از ۷۰/۱ تا ۵/۰ متر و طول آنها از ۱۰-۳ متر متفاوت است و در بعضی از موارد استثنائی نیز تا ۱۵ متر و بیشتر بافته شده است.
• ذرع و نیم و ذرع چارک: به فرشهایی که ابعاد آن ۵/۱×۰۴/۱ و ۶۰/۱×۱۰/۱ متر باشد ذرع و نیم گفته می شود. همچنین به فرشهایی که ۳۰/۱×۸۰/۰ متر باشد ذرع و چارک گفته می شود.
• پشتی: به قالیچه هایی که مساحت آنها کمتر از یک متر مربع باشد. متداولترین اندازه پشتی ۹۰×۶۰ سانتی متر می باشد.
• پادری: به قالیچه های کوچکی که اندازه پاگرد در بافته می شود پادری می گویند.
نام انواع فرش , تحقیق در مورد فرش دستباف
فرش های دستباف به سه نوع شهری ، روستایی و عشایری تقسیم می شوند
انواع فرش دستبافت از نظر سبک محلی
• فرش شهری: یعنی فرشی که در شهرها بافته میشود. فرش شهریباف که به وسیلهی بافندهی شهرنشین بافته میشود، ظریف است و رجشمار آن بالاست و دارای نقشه و طرح ویژهای است.
• فرش روستایی: فرشی است که به صورت ساده و ابتدایی در روستاها میبافند. فرش روستایی اکثراً بدون نقشه (ذهنی باف) بافته میشود.
• فرش عشایری: فرش عشایری و ایلی مثل فرش روستایی، ساده و ابتدایی است با نقوش برخاسته از محیط و زندگی ایل نشینان. فرش ایلی در اندازههای کوچک به صورت زمخت و درشتباف عرضه میشود. کنارهی فرش ایلی، بافتی پیچیده دارد که اغلب در فاصلههای معین منگولههای کوتاه پشمی به آن وصل میکنند.
نام انواع فرش , تحقیق در مورد فرش دستباف
انواع قالی دستباف
انواع فرش دستبافت از نظر شیوهی بافت
انواع فرش دستباف از نظر شیوهی بافت و طرز قرار گرفتن تار و پود، به سه نوع تقسیم می شود :
• فرش تمام لول: یعنی فرشی که قوس گره در پشت فرش، ۹۰ درجه است و شیارهای پشت فرش عمیق است. همچنین تارها با یکدیگر فاصله ندارند و بافت آن محکم است.
• فرش لول: در این نوع فرش، تارها به اندازهی یک قطر نخ با یکدیگر فاصله دارند. بافت تخت یک پوده است و به شیوهی حصیری بافته میشود یعنی در هر رج، چله زیر و رو میشود و تارها، یکی در میان از پشت قالی دیده میشوند.
• فرش نیم لول: در این نوع فرش، قوس گره در پشت فرش، ۴۵ درجه است.
نام انواع فرش , تحقیق در مورد فرش دستباف
فرش دستبافت شهرهای اصفهان، کرمان و تبریز در بین سایر شهر ها همیشه زبان زد بوده است
انواع فرش دستبافت ایرانی از نظر طرح
فرش دستبافت شهر های اصفهان، کرمان و تبریز در بین سایر شهر ها همیشه زبان زد بوده است که عبارتند از:
• فرش دستباف کاشان : از قالی های پرطرفدار در بین ایرانیان قالی دستباف کاشان می باشد این قالی در سطح ایران و جهان شناخته شده است و در طرحها و رنگهای متنوع به فروش میرسد. زیبایی بیحد کیفیت بینظیر فرش دستبافت کاشان موجب شده است خرید و فروش توسط مشتریان رونق داشته باشد.
• فرش دستباف تبریز : یکی دیگر از شهرهای مشهور ایران که در تولید قالی دستباف زبان زد خاص و عام هستند و طرفداران بی شماری دارد شهر زیبای تبریز می باشد. بافندگاه هنرمند این شهر قالی هایی در طرح ها و رنگ هایی خاص می بافند. ظرافتی که در این نوع فرش وجود دارد در کمترین فرش دستبافتی دیده می شود و از گذشته دور تاکنون شهر تبریر مهد تولید و توزیع انواع فرش دستبافت در طرحها و مدلهای متنوع بوده است.
• فرش دستباف اصفهان : هنرمندان و بافنده های زیادی در این شهر وجود دارد که به بافندگی فرش می پردازند و فرش هایی با طراحی ظریف و زیبا تولید می کنند.
• فرش دستباف قم : شهر قم نیز در زمینه هنر بافندگی قالی، حرفی برای گفتن دارد. فرش های دستباف قم دارای رنگ بندی خاص با طرح های متنوع می باشد.
• فرش دستباف نایین : یکی دیگر از شهر هایی که در زمینه بافندگی فرش دستبافت مهارت دارند شهر نایین می باشد. هنر بافندگی فرش در این شهر نیز مانند شهر اصفهان و تبریز حرفه ای و خاص انجام می شود.
نام انواع فرش , تحقیق در مورد فرش دستباف
به فرشهایی که پرز و چله آن از ابریشم باشد، تمام ابریشم می گویند
انواع فرش دستبافت ایرانی از نظر جنس
از لحاظ مواد مصرف شده می توان قالی دستباف را در ۵ گروه دسته بندی کرد:
• پشمی: به فرشی که تار و پود آن از جنس پنبه و پرز آن پشمی باشد می گویند. لازم به ذکر است که در میان ایلات و عشایر به جای نخ پنبه از پشم استفاده می شود.
• تمام ابریشم: به فرشهایی که پرز و چله آن از ابریشم باشد، تمام ابریشم می گویند.
• گل ابریشم: در این گونه فرشها در نقش ها و دور حاشیه ها به جای پرز پشمی از ابریشمی استفاده می شود و معمولاً چله اینگونه فرشها از ابریشم است.
• کف ابریشم: در زمینه اینگونه فرشها به جای پرز پشمی از پرز ابریشمی استفاده می شود.
• سوف: نوعی قالی است که زمینه آن از پود ضخیم و نازک تشکیل شده و نقش گل و بوته ها پرز دار می باشد.